Kağıt paralardan önce hayatımıza giren bozuk paralar devletlerin simgesi halindedir. Bu yazımızda dünyanın en değerli bozuk paralarını araştırdık.
Eski uygarlıklar, ülkelerindeki refah düzeyini belli etmek için içlerinde bulundukları ekonomik duruma göre bakır, gümüş, altın paralar bastırırlardı. Bir ülkede en iyi zamanın hangi sultan döneminde yaşandığına, bastırılan madeni paralarla bakılırdı. Zamanla bu değerli madenler bozuk para yapımında terk edilerek yerlerini kağıt paralara bıraktı. Lidyalıların günümüz dünyasına kazandırdığı para kavramı, şimdilerde hayatımızı etkileyen en önemli unsur olarak göze çarpıyor.
Madeni paralar ya da diğer ismiyle bozuk para, tarih boyunca varlığını koruyarak günümüze kadar geldi. Özellikle çağımızın ulusları kendini temsil ettiklerine inandıkları simgeleri bu metalin üzerine yerleştirdi. Zamanla figürler değişse de ana hatlar hep sabit kaldı. Tabi ki bazı madeni paralar, değerli madenlerden üretilmeleri ya da geçirdikleri tarihi süreç nedeniyle oldukça değerlidir. Günümüzde en pahalı koleksiyonlardan birisi de madeni paraların oluşturduğu koleksiyonlar olarak göze çarpıyor. Sizler için oluşturduğumuz listede ise yakın çağımıza ait ve müzayedelerde satılan en değerli bozuk paraları bulacaksınız.
İşte karşınızda dünyanın en değerli 10 bozuk parası:
İçindekiler
- 1 10 Kartal Simgeli Amerika Birleşik Devletleri Madeni Parası
- 2 9 1804 Büst Doları
- 3 8 1913 Liberal Baş Nikel
- 4 7 1804 Büst Doları
- 5 6 1 Milyon Dolarlık Altın Kanada Akçaağaç Yaprağı Figürlü Para
- 6 5 1804 Gümüş Dolar
- 7 4 1787 Brasher Doubloon
- 8 3 1787 Brasher Doubloon
- 9 2 1933 Saint Gaudens Çift Kartal
- 10 1 1794 Dalgalı Saçlı Gümüş/Bakır Dolar
10 Kartal Simgeli Amerika Birleşik Devletleri Madeni Parası
2.185.000 Dolar
1792 tarihli madeni para, ABD Sikkeleri Yasası tarafından belirlenen kurallarla basıldı. Para, Birleşik Devletleri Darphanesi tarafından altın sikkeleri tanımlamak için kullanılan “kartal simgesi” ile basılmıştır. 2011’in Ocak ayında Miras Müzayedesi’nde satışa sunulan 1792 menşeli bozuk para 2.2 milyon dolara yakın bir ücrete alıcı buldu.
Madeni paranın birimleri sent, kuruş, dolar şeklindeydi. Kartal figürü ise 10 kuruş ve 10 dolarda bulunmaktaydı. 20. Yüzyılın ilk zamanları ve 18. Yüzyılın sonlarındaki Amerika Birleşik Devletleri’nin kartal figürü, 1986’dan beri gümüş ve altın madeni paralarda kullanıldı. 1997’den itibaren platinden yapılan kartallı külçe ile karıştırılmamalıdır.
9 1804 Büst Doları
3.737.500 Dolar
1804 basımlı gümüş para 100 yıldan daha fazla süredir “ABD Para Kralı” olarak bilinmektedir. 1804 tarihli hiç gümüş dolar yoktu. 1834 yılında ABD Darphanesi sikke takımlarını tamamlamak için Beyaz Saray’dan emir aldı. Darphane de 1804 tarihi ile bir kalıp yaptı ve 1804 gümüş doları tasarladı. 17 Nisan 2008 tarihindeki Teksas Miras Müzayedesi’nde bozuk para yaklaşık 3.8 milyon dolara alıcı buldu.
8 1913 Liberal Baş Nikel
3.737.500 Dolar
Bu para gerçekten bir yıldızdır. TV şovu Hawaii Five-O’da yer alan madeni para oldukça ün kazanmışa benziyor. Bugün, 1913 basım tarihli Liberal Baş Nikel’in bilinen sadece 5 örneği bulunmaktadır. Teksas’ta 7 Ocak 2010 tarihinde düzenlenen müzayedede bozuk paraya yaklaşık 3.8 milyon dolar değer biçilmiştir.
7 1804 Büst Doları
3.877.500 Dolar
Bu madeni parayı listemizde sefer gördüğünüzde şaşırmış olabilirsiniz. Madeni para yine Teksas’ta 9 Ağustos 2013 tarihli bir müzayedede 2. Kez satıldı. Paranın değerinin 150.000 dolar arttığı gözlendi. Bu paradan 3 farklı zamanda basılmış sadece 15 örnek bulunuyor. 15 paranın her biri, profesyonel 3 madeni para birimine göre sınıflandırılmıştır.
6 1 Milyon Dolarlık Altın Kanada Akçaağaç Yaprağı Figürlü Para
4.020.000 Dolar
Bu para Kanada Kraliyet Darphanesi tarafından 2007 yılında basıldı. Amaç dünyanın ilk milyon dolarlık parasını üretmekti. Madalyonun ölçüleri 3 cm kalınlığında, 50 cm çapında ve 100 kilogram ihtiva % 99.999 saf altından oluşmaktadır.
Görkemli külçe altın sikkenin 5 tanesi dünyanın dört bir yanından gelen yatırımcılar tarafından satın alınmıştır. Maliyetine 1 milyon dolar olarak bakılan para, 1999 yılında Viyana’daki Dorotheum Müzayedesi’nde 4 milyon dolardan fazla miktara alıcı buldu.
5 1804 Gümüş Dolar
4.140.000 Dolar
Listenin 5. sırasında ABD Para Kralı’nın bir örneği var. Para, 1804 Gümüş Doların bilinen en iyi örneğidir ve Profesyonel Para Değerlendirme Servisi tarafından Proof-68 olarak sınıflandırılmıştır.
1999 yılında 1804 gümüş dolar madeni para en değerli para haline geldi. 30 Ağustos 1999 yılında düzenlenen Brower&Merana Müzayedesi’de 4.140 milyon dolara satıldı. Muscat, CA Sultanı Watters, Henry Chapman, Virgil Marka vs. gibi isimler paranın önceki sahiplerinden bazılarıdır.
4 1787 Brasher Doubloon
4.582.500 Dolar
Ephraim Brasher 1700’lerin sonlarında New York bölgesinde gümüşçülük yapıyordu. Koloniler Amerika Birleşik Devletleri Darphanesi’ndeki madeni paraların hepsini çaldı. Brasher gibi sikkeler özel girişimciler tarafından basıldı. Bu paranın Henry Chapman ve S. David Bowers gibi armatürler tarafından dünyanın en önemli parası olduğuna inanılmaktadır. Para örneklerinden biri 9 Ocak 2014 tarihinde düzenlenen Teksas Müzayedesinde 4.5 milyon dolardan fazla bir miktara satıldı.
3 1787 Brasher Doubloon
7.395.000 Dolar
Listemizde yer alan sikkelerin hepsi açık artırmada satılmıştır. Brasher Doubloon da bunlardan biridir. Bu Blanchard ve Şirket tarafından özel bir koleksiyon içine yerleştirildi. Özel koleksiyoncu nadir sikke için 7 milyon dolar üzerinde ödedi. Bu paranın farkı diğerlerinde kanat simgesi bulunurken, bunda göğüs işareti bulunmaktadır.
Ephraim Brasher kuyumcusu tarafından 1787 yılında basılan altın sikke, o zaman sadece 15 dolar değerindeydi. Aralık 2011’de madeni para neredeyse 7.4 milyon dolara satıldı.
2 1933 Saint Gaudens Çift Kartal
7.590.020 Dola
Madeni para altından yapılmış ve Çift Kartal California Gold Rush ile aynı basım tarihine sahiptir. 1849 yılında basılan madeni paradan neredeyse 500.000 adet basılmıştır. 1933 tarihli sikkelerin çoğu ise kayıptır Kral Faruk’un sahibi oldukları hariç, diğerleri yasa dışı yollarla alıcı bulmuştur. Bu madeni paranın örneklerinden biri, 30 Temmuz 2002 yılındaki Soheby Müzayedesi’nde 7.590 milyon dolara satılmıştır.
1 1794 Dalgalı Saçlı Gümüş/Bakır Dolar
10.016.875 Dolar
Dünyanın en pahalı madeni parası, Amerika Birleşik Devletleri federal hükümeti tarafından çıkarılan ilk dolar bozuk parasıdır. Gümüş-bakır alaşımı olan dolar, 1794 ve 1795 yıllarında basıldı. Kısa sürede Amerika genelinde ticarette popüler oldu. Ayrıca bu paralar İspanyol dolar ile benzer boyut ve ağırlığa sahiptir. Örneklerinden 24 Ocak 2013 tarihinde Stack Bowers Galerisi’nde satıldı.
Madeni para, 2013 yılı Ocak ayında Stack Bowers Müzayede Evi tarafından satıldı. Tek bir sikke dünya rekoru kırmaya yetti. Bu bozulmamış sikke örneği, 200 yıldır devlet tarafından muhafaza edilmiştir.
Özellikle bozuk paralara merakı olan koleksiyon sahipleri, kendilerinde eksik olan bir parça için milyon doları rahatlıkla feda ediyorlar. Neticede bir bozuk para diye düşünebilirsiniz ama, paraya yüklenen değer gerçekten çok büyük. Sizin de buna benzer koleksiyonlarınız oldu mu?