Sinema tarihine damgasını vuran başarılı isim Charlie Chaplin’i ünlü Şarlo karakteriyle hepimiz tanıyoruz. Ama gelin, ünlü kişiliği daha yakından tanıyalım.
Şimdi Charlie Chaplin kimdir, nasıl bir hayat sürdürmüştür, akıllara kazınan sözleri ve filmleri nelerdir, sırayla inceleyeceğiz. Sinemaya damgasını vuran ünlü isim pek çoğumuz için Şarlo karakteri ile eş anlamlı gelmiş bir oyuncu! Ayrıca hemen herkes onun sessiz sinemanın sembolü haline gelmiş komik bir karakter olduğunu bilir. Tamam, bunlarda hemfikiriz de güldürürken düşündürmeyi başaran, hatta bazen de ağlatan Charlie Chaplin hakkında bu kadar bilgi yeterli olabilir mi? Elbette, değil! Ünlü ismin 88 yıllık ömrü ile ilgili öğrenilmesi gereken daha bir sürü şey var.
İşte bu nedenle; aşağıdaki yazıyı okumanızı öneririm. Bir zamanlar Amerika’dan istenmeyen adam ilan edilen, yıllar sonra ise Oscar ile ödüllendirilip dakikalarca ayakta alkışlanan Chaplin’i anlatan bu yazıda, ünlü isim hakkında muhtemelen bilmediğiniz şeyler duyacaksınız. Ve inanın bana, onu sevenlerdenseniz şayet, öğrendiklerinizin ardından onu biraz daha sevecek, ünlü ismin filmlerine bir kez daha hayran olacaksınız.
İçindekiler
- 1 Charlie Chaplin Kimdir? Kısaca Bilgi
- 2 Charlie Chaplin’in Hayatı
- 3 Charlie Chaplin’in Kızı Geraldine’e Yazdığı Mektup
- 4 Charlie Chaplin’in 70. Yaş Gününde Yazdığı Şiir
- 5 Charlie Chaplin Sözleri
- 6 Charlie Chaplin Filmleri
- 6.1 Making A Living (Yaşıyor Gibi Yapmak) (1914)
- 6.2 Kid Auto Races at Venice (Venedik’te Çocuk Otomobil Yarışları) (1914)
- 6.3 The Immigrant (Göçmen) (1917)
- 6.4 The Kid (Yumurcak) (1921)
- 6.5 The Gold Rush (Altına Hücum) (1925)
- 6.6 City Lights (Şehir Işıkları) (1931)
- 6.7 Modern Times (Modern Zamanlar) (1936)
- 6.8 The Great Dictator (Büyük Diktatör) (1940)
- 6.9 Monsieur Verdoux (Mösyö Verdoux) (1947)
- 6.10 A King in New York (New York’ta Bir Kral) (1967)
- 6.11 A Countess From Hong Kong (Hong Kong’lu Hostes) (1967)
- 6.12 Bunu paylaş:
- 6.13 Bunu beğen:
Charlie Chaplin Kimdir? Kısaca Bilgi
16 Nisan 1889 Londra doğumlu olan Charlie Spencer Chaplin, yalnızca bir oyuncu değil aynı zamanda yazar, yönetmen, besteci, kurgucu ve komedyen niteliklerine sahiptir. Ve belki de ünlü isim hakkında eksik olan ilk bilginiz, Chaplin’in bu çok yönlü kişilik özelliğidir. Sahne ile çocukluk yıllarında tanışan Chaplin, sinema dünyasına girmeden önce zorlu bir hayat yaşamıştır. Örneğin; boşanmış bir anne-babası olan sanatçının yüzü ailesinden yana pek gülmemiştir. Küçük yaştayken annesini kaybetmiş, alkolik bir baba ve üvey bir ağabeyle kalmış, zaman zaman sokaklarda yatmış, kısacası hayatın gerçekleriyle çok erken tanışmıştır.
Sinema dünyasına girdikten ve yıldızı parladıktan sonra ise sessizliğiyle gönüllerdeki en büyük ses olmuş, yarattığı anti kahraman Şarlo bütün dünyanın hayran kalacağı bir karakter haline gelmiştir. Politik görüşleri ve filmlerinde vurguladıkları yüzünden bazı kesimler tarafından sevilmemiş, hatta hakkında karalama kampanyaları bile başlatılmıştır.
Evlilikleri ve kadınlara olan düşkünlüğü baz alınarak, Chaplin’in sanatçı kişiliği gölgelenmeye çalışılmış ancak o duruşundan hiçbir zaman ödün vermeyerek yoluna devam etmiştir. Ve 88 yıllık ömrü içerisinde sayısız önemli filme imzasını atmış, ölümünün üzerinden 40 yıl geçmesine rağmen hiçbir zaman unutulmamıştır. Kısaca bu şekilde anlatılabilecek Charlie Chaplin’in hayatı hakkındaki detayları ise aşağıdaki başlığın altında inceleyeceğiz.
Charlie Chaplin’in Hayatı
Londra doğumlu olan İngiliz Charlie Chaplin, başkentin alt tabaka denilebilecek yoksul bölgelerinde (East Lane, Walworth) doğmuş ve büyümüştür. Annesi Hannah Harriet Pedlingham Hill ve babası Charles Chaplin Sr.’nin ilk ve tek çocukları olarak dünyaya gelmiştir.
Fakat her ikisi de müzikhollerde ve tiyatrolarda çalışan profesyonel sanatçılar olan çiftin evliliği uzun sürmemiş, annesiyle babası o daha birkaç yaşındayken boşanmışlardır. Annesinin ve kendisinden 4 yaş büyük olan üvey abisi Sydney Chaplin’in yanında kalan Charlie, Londra’nın fakir semtlerinde büyümüştür. 5 yaşındayken annesi Lily Harley ile birlikte şarkı söyleyip dans ederek ilk sahne deneyimini yaşamıştır.
Ancak aynı sene sahne adı Lily Harley olan annesi sesini kaybetmiş ve aile için zor dönemler başlamıştır. Maddi durumları giderek bozulmuş ve Lily Harley’in psikolojisi bu duruma daha fazla dayanamamıştır. Annesi kliniğe yatırılmış, bunun üzerine Charlie Chaplin ve farklı babadan olan üvey ağabeyi birlikte, ileride Şarlo karakterinin yaratıcısı olacak küçük çocuğun babasının yanına yerleşmişlerdir.
Charlie Chaplin Bebeklik ve Çocukluk Fotoğrafı;
Fakat sürekli alkol alan ve metresiyle yaşayan Charles Chaplin Sr. babalık görevlerini yerine getirmemiş, hiçbir zaman oğluna sahip çıkmamıştır. Zaten çok geçmeden, 1901 yılında alkol bağımlılığı nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Ağabeyi ile dönem dönem bakımevlerinde ve sokaklarda kalan Charlie zor bir çocukluk geçirmiş, özellikle de abisinden ayrı kaldığı bakımevi süreci onda derin izler bırakmıştır.
Zorlu hayat şartları nedeniyle sadece bir süre okula gidebilen Charlie ve abisi, anne-babalarının yolundan giderek tiyatrolarda ve müzikhollerde çalışmaya başlamıştır. İlk gerçek sahne deneyimini ise 9 yaşındayken “The Eight Lancashire Lads” (Sekiz Lancashirelı Delikanlı) isimli dans topluluğunda yaşamıştır. 14 yaşına geldiğinde “Jim: A Romance of Cockayne” isimli oyunda oynamış ancak tutmayan şov sadece 2 hafta sürmüştür. Aynı yıl Sherlock Holmes isimli topluluğa katılmış, birkaç sene boyunca kumpanyayla birlikte ülke çapında turnelere gitmiştir.
Charlie Chaplin’in Gençlik Dönemi;
Ağabeyi Sdyney’in dönemin ünlü gezici kumpanyası Fred Karno’ya katıldığını duyan Charlie onun yanına gitmiş ve bu kararıyla hayatının dönüm noktası olacak adımı atmıştır. Kumpanya ile birlikte 2 yıl boyunca Amerika’da turnede olan Charlie, ülkesine geri döndükten kısa süre sonra yeniden Fred Karno’ya katılmış ve ABD’nin yolunu tutmuştur. Bir gösteri sırasında Amerikalı ünlü yönetmen Mack Sennett tarafından fark edilen Charlie, 1913 yılında Keystone Stüdyoları ile anlaşma yapmıştır.
Ardından 1914 yılında Henry Lehrman’ın yönetmenliğini yaptığı Making a Living (Yaşıyor Gibi Yapmak) isimli tek makaralık filmle sinemaya ilk adımını atmıştır. Mack Sennett ele avuca sığmayan, sık sık doğaçlama yapan bu yabancıya karşı şüpheyle ilk başta şüpheyle yaklaşsa da kısa süre içerisinde Chaplin’in ne kadar yetenekli olduğunu anlamıştır. Keystone ile çalıştığı bir sene içerisinde tam 35 filmde yer alan Chaplin, başarı ve şöhret basamaklarına hızla tırmanmıştır.
Charlie Chaplin’in Mezarı;
Chaplin’in oynadığı filmler arasında Kid Auto Races at Venice (Venedik’te Çocuk Otomobil Yarışları) ayrı bir yere sahip olmuştur. Çünkü Charlie burada yüzyılın en popüler ikonlarından biri olacak Şarlo (Charlot) karakterini ilk kez canlandırmıştır. 11 dakikalık bu kısa filmde Charlie Chaplin, melon şapkası, bastonu, dar ceketi, bol pantolonu ve büyük ayakkabılarıyla ilk kez görünmüştür. 2 sene sonra Mutual Film Corporation isimli şirket ile bir seri komedi yapımı için anlaşmış ve 1.5 senelik süreçte 12 film üretmiştir.
1918 yılında ise kendi film şirketini kurmuş ve birçok başarılı yapıma imzasını atmıştır. Filmlerinde politik görüşünü belli etmekten çekinmemiş ve bu nedenle Amerika’nın tepkisiyle karşılaşmıştır. Evlilikleri ve vergi borçlarıyla karalanmaya çalışılan Chaplin, 1952 yılında ülkeyi terk etmiş ve İsviçre’ye yerleşmiştir. Film çekmekten ve filmlerinde sol görüşe olan meylini belli etmekten çekinmeyen Chaplin, 1972 yılında kovulur gibi terk ettiği Amerika’ya Oscar almaya gitmiştir. Ve bundan 5 sene sonra 25 Aralık 1977’de İsviçre’de uykusundayken hayata veda etmiştir. 1 Mart 1978’de cesedi fidye amacıyla kaçırılmak istenmiş, ancak kısa süre içerisinde bulunarak aynı yere defnedilmiştir.
Charlie Chaplin Aile Hayatı
Kadınlara düşkünlüğü ile de tanınan Chaplin hakkında “2 bin kadınla yattı” gibi söylentiler bulunmaktadır. 4 kez evlilik yapan Chaplin, ilk evliliğini 1918 yılında Mildred Harris ile yapmıştır. Mildred Harris’le 2 yıl evli kalmış ve bir çocukları olmuştur.
Ancak çiftin 1919 yılında doğan Norman Spencer adını verdikleri çocukları, sadece 3 ay hayatta kalmıştır. Ve çift bu olaydan kısa süre sonra ayrılmıştır.İkinci evliliğini 15 yaşındaki Lita Grey ile 1924 yılında yapan Chaplin’in bu beraberliği de uzun sürmemiş, çift 3 sene sonra boşanmıştır.
Chaplin’in Son Eşi ve 8 Çocuğunun Annesi Oona O’Neill;
Bu evlilikten Charles Chaplin Jr. ve Sydney Earl Chaplin isimlerinde iki erkek çocukları olmuştur. Amerikalı oyuncu Paulette Goddard’la 3. evliliğini yapan Chaplin’in bu eşinden çocuğu olmamıştır.Dördüncü ve son evliliğini ise 17 yaşındaki Oona O’Neill ile yapmıştır.
Chaplin’in bu evliliğinden 8 çocuğu olmuştur. Ayrıca Chaplin son evliliğini yapacağı sıralarda Joan Berry ona babalık davası açmış ve testler aksini göstermesine rağmen mahkeme Chaplin’in çocuğun babası olduğuna karar vermiştir. Kısacası; ilişkilerinde sadık olmadığı söylenen Chaplin, özel hayatı nedeniyle sıklıkla eleştirilmiştir.
Charlie Chaplin’in Kızı Geraldine’e Yazdığı Mektup
Chaplin’in ilk çocuğu olarak dünyaya gelmiş kızı Geraldine’e yazdığı dokunaklı mektuptan da kısaca bahsedelim. 1944 doğumlu Geraldine, babasının Sahne Işıkları isimli filminde oynamış ve onun gibi oyuncu olmaya karar vermiştir. İyi bir baba olarak tanınan Chaplin, yeni yeni şöhret olmaya başlayan 21 yaşındaki kızına 1965 yılında Geraldine’e bir mektup yazmıştır. Ve mektubundaki sözlerle hem onu ne kadar sevdiğini belli etmiş hem de kızına yaşama dair tavsiyelerde bulunmuştur.
Charlie Chaplin’in 70. Yaş Gününde Yazdığı Şiir
Charlie Chaplin Sözleri
Charlie Chaplin, yalnızca filmleri ile değil sözleri ile de hafızalarda yer etmiştir. Ünlü isim cümlelerinde hayata karşı duruşunu ve görüşlerini net bir şekilde yansıtmış, sözleriyle çelişmeyecek bir hayat sürdürmüştür. İşte Chaplin’in sözlerinden birkaç tanesi:
Gülen yüzü, komik hareketleri ve umursamaz görünüşü ile tanınan Charlie Chaplin’in en ünlü sözlerinden bir tanesidir. Ve ünlü isim bu sözüyle aslında pek çok kişinin yaşadığı bir durumu dile getirmiştir.
Filmlerinde açıkça belli ettiği politik görüşleri ile de hatırlanan Chaplin, her zaman barıştan yana olmuştur. Zaten Büyük Diktatör’de eleştirdiği Hitler’le de bu düşüncesini belli etmiştir.
Chaplin, sessiz sinemada ısrar etmiş, yeni tekniği diğerlerine göre çok daha geç kullanmaya başlamıştır. Sesin sinemanın büyüsünü bozacağına inanan Chaplin görüşünü, yukarıdaki sözü ile belli etmiştir.
Charlie Chaplin’in Einstein’a söylediği söz olarak bilinmektedir. Ona göre yüzyılın fizikçisi Einstein anlaşılmadığı için Chaplin ise anlaşıldığı için alkışlanmaktadır.
Filmlerinde sık sık ABD’yi ve kapitalizmi eleştiren Chaplin’in komünist olduğu düşünülmüştür. Hatta görüşleri nedeniyle birçok suçlamayla ve eleştiriyle karşılamıştır. İstenmeyen adam olarak ilan edilen ve hakkında karalama kampanyaları başlatılan Chaplin, 1952’de Amerika’yı terk etmiştir. Ama duruşundan hiçbir zaman ödün vermemiş, filmlerinde düşüncelerini yansıtmaktan çekinmemiştir.
Charlie Chaplin Filmleri
Charlie Chaplin’in hayatı boyunca pek çok filmde yer almıştır. Onlarca filmde oynayan Charlie Chaplin, birçok filmin yapımcılığını, yönetmenliğini, kurgusunu ve bestesini de yapmıştır. Sessiz sinemaya damgasını vuran Chaplin’in her filmi izlenmeye değerdir, ancak biz sizlerle bunlardan en çok ses getirenler hakkında konuşacağız.
Making A Living (Yaşıyor Gibi Yapmak) (1914)
Chaplin’in beyazperdedeki ilk görünüşü olan tek makaralık film, Henry Lehrman tarafından yazılmış ve yönetilmiştir. Yaşıyor Gibi Yapmak; işsiz güçsüz, düzenbaz bir karaktere hayat veren Chaplin’in başına gelen aksilikleri konu almaktadır. Ve bu filmde oyuncu bir sonraki filminde yaratılacak Şarlo karakterinden çok farklı bir karakteri canlandırmaktadır.
Kid Auto Races at Venice (Venedik’te Çocuk Otomobil Yarışları) (1914)
Charlie Chaplin’in başrol oynadığı Kid Auto Races at Venice’nin senaristliğini ve yönetmenliğini Henry Lehrman yapmıştır. Ünlü kişiliğin Şarlo karakteriyle ilk kez kamera karşısına geçtiği bu sessiz kısa film, Chaplin’in sürekli kadraja girmeye çalıştığı anları yansıtmaktadır. Ve yüzyılın en popüler figürlerinden biri haline gelen Şarlo’nun yaratıldığı film olarak ünlenmiştir.
The Immigrant (Göçmen) (1917)
Charles Chaplin’in hem yönetmenliğini yaptığı hem de başrolünde oynadığı The Immigrant’ta oyuncu Avrupa’dan Amerika’ya gemiyle giden bir göçmenin (Şarlo karakteriyle) hikayesi anlatılmaktadır. 17 Haziran 1917’de gösterime giren film, zor şartlar altında çekilmiş ve Göçmen’de Chaplin’in yanı sıra Edna Purviance, Eric Campbell oynamıştır.
The Kid (Yumurcak) (1921)
Yönetmenliği, yapımcılığı ve başrol oyunculuğunu yaptığı The Kid ise 1921 yapımıdır. Ve bir çocuk ile onu sahiplenen yoksul adamın öyküsü anlatılmaktadır. Ayrıca The Kid hepimizin bildiği ünlü Sezercik, Ömercik karakterlerinin ilham kaynağı olmuştur.
The Gold Rush (Altına Hücum) (1925)
Bu sessiz komedi filminin yapımcılığını, senaristliğini, yönetmenliğini ve başrol oyunculuğunu yapan Chaplin, hafızalara ayakkabısını çıkartıp yediği sahneler ile kazınmıştır. Pek çok maceranın yaptığı gibi altın bulmak amacıyla Alaska’ya giden Chaplin, The Gold Rush’da da Şarlo karakteriyle seyirci karşısına geçmiştir.
City Lights (Şehir Işıkları) (1931)
Yapımcılığı, yönetmenliği ve başrol oyunculuğunun yanı sıra filmin müziklerini de besteleyen Chaplin’in 1931 yapımı sessiz filmidir. Şehir Işıkları’nda sarhoşken onu en yakın arkadaşı ilan eden ama uyandığında Chaplin’i hatırlamayan bir karakter ile kör çiçekçi kız karakteri bulunmaktadır. Ve birkaç Yeşilçam filminde Şehir Işıkları’nın konusu kullanılmıştır.
Modern Times (Modern Zamanlar) (1936)
Charlie Chaplin’in unutulmaz filmleri arasında olan The Modern Times, Chaplin’in oynadığı, senaristliğini yaptığı ve yönetmenliğini üstlendiği yapımlarından bir tanesidir. Ünlü ismin son sessiz filmi olarak da bilinen film, 1930’lu yıllardaki Büyük Buhran dönemini konu almaktadır. Fabrikada ağır şartlar altında çalıştırılan bir işçinin trajikomik hikayesi olarak kısaca özetlenebilecek filmde; Chaplin yine düzeni eleştirmiş, düşüncelerini anlatılabilecek en güzel ifadeyle aktarmıştır. Ve son olarak; en iyi politik filmler arasında da yer alan Modern Zamanlar, Chaplin’in izlenmesi gereken filmlerinden biridir diyebilirim.
The Great Dictator (Büyük Diktatör) (1940)
Chaplin’in ilk sesli filmi olan politik komedi The Great Dictator’de ise Nazizm ve Adolf Hitler eleştirilmiştir. Hitler’in ilerleyen zamanlarda yapacaklarını ön görmüşçesine bu yapıma imzasını atan Chaplin, dünyayı avuçları arasında oynattığı sahne ve filmin sonundaki ünlü konuşması ile hafızalara kazınmıştır. Amerika’da sağcı kesim tarafından sert bir dille eleştirilen ve gösterildiği yıllarda Almanya’da yasaklanan Büyük Diktatör’deki ünlü konuşmayı aşağıdaki videodan izlemenizi öneririm.
Monsieur Verdoux (Mösyö Verdoux) (1947)
Ünlü ismin hem yapımcılığını hem yönetmenliğini üstlendiği aynı zamanda başrolünü oynadığı Mösyö Verdoux 1947’de yapılmış bir kara komedidir. Filmin ilham kaynağı ise ABD’li yönetmen, aktör, yazar ve yapımcı olan Orson Welles olmuştur. Welles’in yazdığı senaryo üzerinde değişiklik yapan Chaplin’in bu filmi oyuncunun Şarlo karakterini canlandırmadığı ilk uzun metrajlı filmi olarak da bilinmektedir. Büyük Buhran sonrası işini kaybetmiş bir bankacının hikayesinin anlatıldığı filmin baş kahramanı ise Henri Verdoux’dur.
A King in New York (New York’ta Bir Kral) (1967)
Charlie Chaplin’in yönetmenliğini yaptığı son filmden bir önceki olan New York’ta Bir Kral, oynadığı son film olarak da bilinmektedir. Komünizm ile ilgili olan filmde Chaplin’in oğlu Michael Chaplin de oynamaktadır. Büyük Diktatar’den sonra Chaplin’in en politik filmi olarak gösterilen A King in New York’ta ülkesinde yapılan devrimden sonra meteliksiz bir şekilde kente gelen Kral Shahdov’un hikayesi anlatılmaktadır.
A Countess From Hong Kong (Hong Kong’lu Hostes) (1967)
1967 yapımı film Chaplin tarafından yazılmış ve yönetilmiştir. Marlon Brando, Sophia Loren, Tippi Hedren’in rol aldığı Hong Kong’lu Hostes, Chaplin’in son filmi olup başrol oynamadığı iki filminden bir tanesidir. Ayrıca filmin müziği, Chaplin tarafından yazılmış ünlü şarkı “This is My Song” olup, Petula Clark tarafından seslendirilmiştir.
Charlie Chaplin kimdir, detaylı bir şekilde inceledik. Peki, ünlü kişilik hakkında öğrendiğiniz bu kadar şeyden sonra ne düşünüyorsunuz? Şarlo karakteriyle yüzyılın en önemli isimlerinden bir tanesi olan Chaplin, sizce de etkileyici bir hayat hikayesine sahip değil mi?