İslâm dininin tebliğinden sonra Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) işaret ve teşvikleriyle dinî ilimlerin yanında fen ve matematik gibi müspet ilimlere de büyük önem verilmiştir. İslâm dünyasında özellikle sistemli ve etkili çalışmaların Abbasi Halifesi Harun Reşid devrinde hız kazandığı söylenebilir. İslâm âleminde yetişen ve bütün dünyayı etkileyen meşhur İslâm âlimleri de bu devirde ortaya çıkmaya başlamış ve bilime çok büyük katkılar sağlamışlardır.
İçindekiler
1. Câbir Bin Hayyân (720-815)
Câbir bin Hayyân, birçok bilim adamı tarafından modern kimyanın kurucusu olarak kabul edilir. Bir eczacının oğlu olan Câbir’in kimyaya en büyük katkıları arasında metallerin yapısı konusundaki tespitleri yer almaktadır. Bunlar, çok az değişiklikle modern kimyanın başlangıcı sayılan 18. yüzyıla kadar ulaşmıştır.
2. Harezmî (780-850)
Yapmış olduğu seyahatler, incelemeler ve tercümelerle Harezmî, matematik ilmini halka anlatabilecek durumda düzenleyerek cebir ilmini kurmuştur. Ayrıca, dünya sıfır rakamını ilk defa Harezmî’nin Kitâbü’l-Muhtasar fî Hisâbi’l- Cebr ve’l-Mukâbele kitabıyla tanımıştır.
3. Farabî (873-950)
Farabî, antik felsefenin en büyük otoritesi kabul edilip “Muallimü’l-Evvel (Birinci Öğretmen)” adıyla anılan Aristoteles’ten sonra, felsefe
ve çeşitli bilimlerdeki bilgisinin ve görüşlerinin derinliği sebebiyle “Muallimü’s-Sânî (İkinci Öğretmen)” unvanını almıştır. Fakat Müslüman âlimler onu takdir etmekle beraber itikattaki hatalarını da tespit ve beyan etmişlerdir.
4. Bîrûnî (973-1061)
Bîrûnî, ilgilendiği başlıca bilim dalları olan matematik, astronomi ve coğrafyanın dışında da birçok bilim dalında çığır açıcı araştırma ve incelemeler yapmıştır. Bîrûnî’nin eserlerini tetkik eden bütün ilim adamları, tarihçiler, onun ilim ve kültür dünyasına katkısını göz ardı etmemişler, yaşadığı 11. asra “Bîrûnî Asrı” demekten kendilerini alamamışlardır…
5. İbn-i Sînâ (980 – 1037)
Çalışmalarıyla Hipokrat ve Galen’in şöhretini gölgede bırakan İbn-i Sînâ, “tabiplerin üstadı” olarak kabul edilmektedir. En önemli eseri olan el-Kanun fî’t-Tıbb, Avrupa’da 600 sene kaynak tıp kitabı olarak okutulmuştur. Fakat İbn-i Sînâ’nın felsefeyle alakalı görüşleri, onu İslâm dininin itikat esaslarından uzaklaştırmıştır.
6. Cezerî (1136-1206)
Cezerî, dünya tarihinde bilgisayarın temeli olan sibernetiğin kurucusu olarak tanınır. Bilindiği üzere sibernetik; haberleşme, kontrol, denge kurma ve ayarlama ilmidir. Bu ilim gerek insanlarda, gerekse makinelerde karşılıklı bilgi alışverişi, kontrol ve denge durumunu incelemekte ve bu sistemi geliştirmeye çalışmaktadır. Bu ilmin gelişmesiyle bugün elektronik beyinler ve otomasyon denilen sistemler ortaya çıkmıştır.
7. Uluğ Bey (1394-1449)
Uluğ Bey’e Batılı bilim adamları, “15. asrın astronomu” unvanını vermişlerdir. Ayrıca Milletlerarası Astronomi Derneği tarafından Ay’ın görünen yüzeyinde bir bölgeye “Uluğ Bey Krateri” adı verilmiştir. Bu müstesna âlim, matematikçi, astronom, edip ve şair olmasının yanı sıra Kur’ân-ı Kerîm’i 7 kıraat üzere okuyacak kadar kıraat ilmine sahip bir şahsiyetti.