2024 yılı yasal defterlerin tasdiki, 31 Aralık itibariyle yapılacak. e-Defter kapanış tasdikinin ne olduğunu ve nasıl yapıldığını bu yazıda anlattık.
İçindekiler
Ticari Defterlerin Açılış ve Kapanış Tasdiklerinin Zorunluluğu
Tüzel kişilerin ve gerçek kişi tacirlerin dikkat etmeleri gereken usul ve esasların bir bölümü vergi kanunları ile, bir bölümü ise 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) hükümleri ile belirlenir.
Türk Ticaret Kanunu’nun “defter tutma yükümlülüğü” başlıklı 64. maddesi, üçüncü ve dördüncü fıkraları uyarınca fiziki ortamda tutulan; yevmiye defteri, defter-i kebir, envanter defteri, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri, genel kurul toplantı ve Müzakere defterinin açılış onayları; kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlanmadan önce noter tarafından yapılır.
Bu defterlerin izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları, defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna dek (hesap dönemi takvim yılı olanlarda Aralık ayı içinde) notere yaptırılır. Ayrıca pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri, yeterli yaprakları bulunmak şartıyla sonraki faaliyet dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmadan kullanılabilir.
Yevmiye Defteri Kapanış Onayı Yaptırma Süresi
Yevmiye defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin 6. ayının sonuna dek (hesap dönemi takvim yılı olanlarda Haziran ayı sonuna kadar), yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen faaliyet döneminin 1. ayının sonuna kadar (hesap dönemi takvim yılı olanlarda Ocak ayı sonuna kadar) notere yaptırılabilir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yevmiye defteri de ticari defterdir; buna göre yevmiye defterinin kapanış onayının, izleyen faaliyet döneminin 6. ayının sonuna kadar, noter aracılığı ile yaptırılması gerekir.
Örneğin faaliyet dönemi takvim yılı olan gerçek ve tüzel kişilerin 2022 yılına ait yevmiye defterinin kapanış tasdikini en geç 2023 Haziran ayı sonuna kadar notere yaptırması gerekmektedir.
Özel hesap dönemine tabi olan işletmelerin ise, mali yılı takip eden 6. ayın sonuna kadar yevmiye defterinin kapanış tasdikini notere yaptırması gerekir. Bu düzenleme fiziki ortamda defter tutan mükellef için geçerlidir; e-Defter tutan gerçek ve tüzel kişiler için hesap döneminin son ayının beratının alınması ile kapanış tasdiki yapılmış sayılır.
Envanter Defterinde Kapanış Onayı Zorunlu Mu?
Türk Ticaret Kanunu’nda kapanış tasdikleri sadece yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar defteri ile sınırlandırılmıştır. Envanter defteri için böyle bir zorunluluk bulunmaz.
e-Defter’de Kapanış Onayı Zorunlu Mu?
Elektronik ortamda tutulan defterler açısından açılış ve kapanış onayları aranmaz.
Ancak hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde elektronik defter tutmaya başlayanlar, başladıkları tarihi izleyen bir aylık süre içerisinde eski defterlerine kapanış tasdiki yaptırırlar.
Resmi Defterlerin Açılış, Ara ve Kapanış Tasdikleri
2023-2024 yılları için resmi defterlerin açılış, ara ve kapanış tasdikleri aşağıdaki tabloda göreceğiniz tarihlerde yapılmalıdır:
- Yevmiye Defteri > Açılış tasdiki: 31.12.2023’e kadar / Ara tasdik: 31.12.2024’e kadar / Kapanış tasdiki: 31.12.2024’e kadar
- Kağıt ortamında tutulan 2023 yılı yevmiye defterinin kapanış tasdikinin 30.06.2024’e kadar
- Defter-i Kebir > Açılış tasdiki: 31.12.2023’e kadar / Ara tasdik: 31.12.2024’e kadar / Kapanış tasdiki: Yok
- Envanter Defteri > Açılış tasdiki: 31.12.2023’e kadar / Ara tasdik: 31.12.2024’e kadar / Kapanış tasdiki: Yok
- Damga Vergisi Defteri > Açılış tasdiki: 31.12.2023’e kadar / Ara tasdik: 31.12.2024’e kadar / Kapanış tasdiki: Yok
- Pay Defteri > Açılış tasdiki: 31.12.2023’e kadar / Ara tasdik: Yok / Kapanış tasdiki: Yok
- Yönetim Kurulu Karar Defteri > 31.12.2023’e kadar / Ara tasdik: 31.12.2024’e kadar / Kapanış tasdiki: 31.12.2024’e kadar
- Müdürler Kurulu Karar Defteri > 31.12.2023’e kadar / Ara tasdik: 31.12.2024’e kadar / Kapanış tasdiki: 31.12.2024’e kadar
- Genel Kurur Toplantı ve Müzakere Defteri > 31.12.2023’e kadar / Ara tasdik: Yok / Kapanış tasdiki: Yok
Kapanış Onayı Yapılacak Defterler ile Onay Zamanı ve Şekli
Ticari Defterler Tebliği’nin 3 numaralı bölümündeki 15. maddesinde kapanış onayına göre;
- Yevmiye defterinin, izleyen hesap döneminin 6. ayının sonuna dek notere ibraz edilip son kaydın altına noterce “Görülmüştür” ibaresi yazılarak mühür ve imza ile onaylanması zorunludur.
- Yönetim kurulu karar defterinin, izleyen hesap döneminin 1. ayının sonuna kadar notere ibraz edilip son kaydın altına noterce “Görülmüştür” ibaresiyle birlikte mühür ve imza aracılığıyla onaylanması zorunludur.
- Vergi Usul Kanunu’nun 13. ve 15. maddelerine göre Maliye Bakanlığı tarafından mücbir sebep halinin ilan edildiği yerlerde, defterlerin kapanış onayları, mücbir sebebin sona erdiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar yapılabilir.
Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ, 23. maddesinde (Elektronik Ortamda Tutulacak Defterler) şu ifadeye yer verir: Elektronik ortamda tutulacak defterler ile ilgili 13.12.2011 tarihli ve 28141 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliği hükümleri uygulanır.
Açılış ve Kapanış Onaylarına Dair
e-Defter kapsamındaki mükellefler, yevmiye ve kebir defterini artık matbu olarak tutamaz. 1 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 3.3.2 maddesine göre
- Açılış onayı, hesap döneminin ilk ayına ilişkin olarak alınan elektronik defter beratını;
- Kapanış onayı ise hesap döneminin son ayına ilişkin olarak alınan elektronik defter beratını ifade eder.
- Örneğin hesap dönemi takvim yılı olan e-defter kapsamındaki mükelleflerin 2023 yılı Ocak ayına ilişkin olarak Nisan 2022 sonuna dek alacakları elektronik defter beratları ve bu defterlerin açılış onayı; 2022 Aralık ayına ilişkin olarak Nisan 2022 sonuna kadar aldıkları elektronik defter beratları da kapanış onayı olarak kabul edilir.
