Yahudi asıllı bir aileden gelen George Soros, Amerika’nın en büyük zenginleri arasında yer alan ve finans yorumlarıyla tanınan bir isim.
12 Ağustos 1930 tarihinde Budapeşte, Macaristan’da doğan George Soros, Yahudi asıllı bir ailenin oğludur. Babası Tivadar Schwartz, Birinci Dünya Savaşı sırasında, Rusya kamplarından kaçarak soyadını Soros olarak değiştirdi. George Soros çocukluk yıllarında savaşın soğuk yüzünü hissetti, hatta bazı zamanlar hayatını kaybedecek kadar tehlikeli durumların içerisinde bulundu. Ailesi ile birlikte çok zor ve tehlikeli günler yaşadı. Babası Tivadar tüm aile bireylerine sahte kimlik çıkartarak hayatta kalmalarını sağladı.
Almanya’nın Macaristan’ı işgal ettiği sıralarda George, 13 yaşındaydı. Hayatının tehlikede olduğu bir dönemde babası onu Kültür Bakanlığı’nda çalışan bir yetkilinin torunu olarak gösterdi. Babasının yaptığı kahramanlıkları hayranlıkla izleyen George bu sayede hayatının ilk eğitimini de alıyordu. Yaşamın temel amacı her koşulda hayatta kalmak ve başkalarına yardımcı olmaktı.
George Soros’un Eğitim Yılları
Bir Macar Yahudisi olan Soros’un çocukluk yılları ülkesinin Nazi istilasına uğradığı dönemlere denk geliyor. Şu an 85 yaşında olan Soros, beş parasız çıktığı hayat yolunda birçok zorlukla baş etmek zorunda kalsa da şimdilerde Amerika’nın en büyük zenginleri arasında yer alıyor.
İlköğretim yıllarını Macaristan’da geçiren George, 19 Aralık 1944 Budapeşte Savaşı’ndan sağ kurtulmayı başararak İngiltere’ye taşındı. 1947 yılında göç ettiği İngiltere’de Oxford Üniversitesi’nde London School of Economics’de eğitim görmeye başladı. Eğitim gördüğü yıllarda geçimini sağlamak için hamallık yaptığı sırada ayağını kırdı ve tedavi görmek için devlet hastanesine kaldırıldı. Hastanede yattığı günler boyunca devletin yardıma ihtiyacı olanlara yardım etmesinin önemini bizzat yaşayarak öğrendi.
Soros öğrenciliği sırasında ekonomi bölümündeki hocası Karl Popper’ın deneyim ve önerilerinden ders çıkarmayı başardı. Popper açık toplum felsefesinden çok etkilendiğini, bu etkinin açık toplum sistematiğinin oluşmasına katkı sağladığını ve bu katkı sayesinde de finans dünyasında başarılı olduğunu söylemekteydi. Muhtemelen kendi hayatında adım atarken de hocasıyla aynı çerçeveden bakmayı tercih etti. Soros örnek aldığı hocası Karl Popper ile ilgili şu sözleri söylüyor; “Okulda onun kitaplarının ve açık toplum felsefesinin etkisi altına girdim. Bu felsefe başarıma büyük katkı yaptı. İşin komik yanı bunlardan hem para kazanmakta hem o parayı harcamakta yararlandım.”
George Soros’un İş Hayatı
1952 yılında üniversiteden mezun olan George Soros, 1956 yılında New York’a taşındı. Üniversitedeyken makro ekonomi dersleri alan Soros ilk olarak hisse senetlerini ve dövizi ucuz olan yerlerden alıp, eş zamanlı olarak daha pahalı olan yerlerde satarak para kazandı. Yürüttüğü bu strateji sayesinde hem kısa süre içinde iyi bir kazanç sağladı hem de finans dünyasına hızlı bir giriş yapmış oldu.
1961 yılında Amerikan vatandaşı olduktan sonra borsa spekülatörlüğüne başladı. Babasından aldığı öngörü yeteneği sayesinde yatırımlar konusunda müşterilerine doğru tüyolar veriyor, bu sayede hem kazanıyor hem kazandırıyordu. Kur değişimlerinden para kazanma konusunda da oldukça başarılı olan Soros hızla büyük bir servetin sahibi oldu.
1970 yılında Jim Rogers ile birlikte Quantum Yatırım Fonu’nu kuran Soros, bu girişimiyle birlikte servetine servet kattı. Quantum Fonu kısa bir süre içinde çok ciddi kazançlara imza attı. Eşsiz bir başarı sağlayan fona kurulduğu yıl, 10.000 dolar yatırılmışken bu rakam 2000 yılında 4 milyar dolara ulaştı.
16 Eylül 1992 yılında, “Kara Çarşamba” olarak bilinen ekonomik krizde, İngiliz poundunun düşüşte olduğu bir gün 10 milyar dolarlık döviz spekülasyonu ile bir günde 1,1 milyar dolar kazandı. İşte bu olay onun tüm dünyada tanınmasını sağladı. Adı bu olaydan sonra “İngiliz bankalarını soyan adam” olarak anılmaya başladı.
Kendini uygulamalı bir filozof olarak gören Soros, yatırım dünyasındaki fon yöneticilerine, “Bir teori geliştirin ve bu teoriyi piyasada sınayın,” şeklinde öneride bulunuyor.
Adını döviz spekülasyonları ile dünyaya duyuran Soros’tan genel olarak korkuluyor diyebiliriz. Hayırsever kişiliği ile tanınmasının yanında onu sevmeyenlerin sayısı epey fazla gibi görünüyor. Belli bir kesim Soros için, “kan emici Dracula,” Malezyalı bir devlet başkanı ise “haydut” benzetmesini yapıyor. Çinliler ise Soros’u bir timsah olarak görüyor.
Aklı ve öngörü yeteneği sayesinde kısa sürede akıl almaz paralar kazanan Soros bir yandan da siyasi arenada da kendini göstermeye başladı. İlk olarak Çekoslovakya’daki Charter 77 ve Polonya’daki Solidarity adındaki anti-komünist kuruşları mali yönden destekledi.
1993 yılında Açık Toplum Enstitüsü’nü kurdu. 2000’li yılların sonunda yaptığı yardımların toplamı, Birleşmiş Milletler’in yaptığı yardımları geçti. 20 yılda, dünyanın farklı ülkelerine yaptığı yardımlar 5 milyar dolara ulaştı. Halen her yıl düzenli olarak ihtiyacı olan ülkelere bağış yapıyor. Soros’un insanların yararına yaptığı mücadelelerden belki de en ilgi çekeni uyuşturucu konusunda oldu. Ona göre bir uyuşturucu kullanıcısı tutuklanıp hapse atılmak yerine tedavi ettirilmeliydi. Bir yandan insanların bu bağımlılıktan kurtulmaları için maddi destek sağlarken, diğer yandan da onların cezalandırılmasına karşı çıktı.
Soros Vakfı, Türkiye’de en çok Türkiye Ekonomik Sosyal Etüdler Vakfı‘nı (TESEV) destekliyor. Tıpkı diğer ülkelere yaptığı yardımlar gibi Türkiye’ye yaptıkları için de farklı söylentiler bulunmakta. Kimileri bu yardımların gerçekten temiz niyetle yapıldığını düşünürken, kimileri Soros’un hangi konuda çıkar sağladığını merak ediyor. George Soros en son Ukrayna’ya yaptığı 1 milyar dolarlık yatırımla gündeme geldi. Haber için tıklayın.
George Soros’un Aile Hayatı
Üç kez evlilik yapan George Soros ilk eşi Annaliese Witschak ile 1960 yılında evlenip 1983 yılında boşandı. Çiftin bu evlilikten Robert Daniel Soros, Andrea Soros ve Jonathan Tivadar Soros adında üç çocuğu dünyaya geldi.
İlk eşinden ayrılan George Soros ikinci evliliğini Susan Weber ile yaptı. Bu evlilikten ise Alexander Soros ve Gregory James Soros adında iki çocuğu oldu. Ancak bu evlilik de 2005 yılında son buldu.
İlerlemiş yaşına rağmen hayatında bir kez daha evlilik heyecanını yaşamak isteyen ünlü yatırımcı 82 yaşında yeniden dünya evine girdi. Fakat bu evliliği diğerleri kadar sessiz olmadı. Bu evliliğin medyada büyük yankı uyandırmasının sebebi ise eşi Tamiko Bolton’un kendinden 41 yaş küçük olmasıydı. Yüzlerce kişinin davet edildiği düğün töreninde davetiyelerin üzerine hediye getirilmemesi, bunun yerine hayır kurumlarına yardım yapılmasının istendiği yazıldı.
Bu kadar büyük bir servetin sahibi ve yaşı oldukça ilerlemiş birinin genç bir kadınla evlenmesi düğün öncesinde miras tartışmalarının yaşanmasına yol açtı. Soros’un avukatı William D. Zabel çiftin evlilik anlaşması imzaladığını söyledi. Avukat Zabel, kendini dünyaya hayırsever bir kişilik olarak tanıtan Soros’un servetinin çoğunu hayır işlerine ayıracağını ancak eşi için de cömert sayılabilecek ölçüde bir tutar bırakacağını belirtti.
İş hayatındaki başarısında en önemli noktanın yanlışlarını kabullenmek olduğunu söyleyen Soros, bu başarıda hocası Karl Popper’ın katkısını da söylemeden geçemiyor.
