Tarih boyunca birçok bilim adamı önemli çalışmalar yaptı. Yalnız bir isim var ki bir dönemin biliminin kurucusu ve tıbbın babası olarak tarihe geçti. Bu yazımızda Modern Orta Çağ Bilimin Kurucusu ve tıbbın babası olan İbn Sina’dan bahsedeceğiz. Keyifli okumalar.
İçindekiler
Tıbbın Babası
İbn Sina, 980 yılı civarında Buhara yakınlarında doğdu. Tıp ve felsefe alanında yaptığı önemli çalışmalardan dolayı Orta çağ alimleri ona eş-şeyhü’r-reis unvanını vermişler. İbn Sina Batı’da ise Avicenna adıyla biliniyor.
İbn Sina’nın iyi bir öğrenim gören babasından dolayı evlerinde felsefe, matematik ve geometri konuları sıkça konuşulurdu. Küçük yaşlardan itibaren bilimle iç içe büyüdü ve bu alanlarda eğitim gördü. İbn Sina, eğitimine ilk olarak Kur’an-ı Kerim’i ezberleyerek başladı. Sonrasında dil, edebiyat, fıkıh ve akaid dersleri aldı. Dini eğitimini tamamladıktan sonra babasından geometri, aritmetik ve felsefe dersleri de aldı.
Bir Tıp Otoritesi
Babasının isteği üzerine en-Natili’den mantık dersleri aldı. Bu alanda iyi bir seviyeye geldikten sonra tıp eğitimi almaya başladı. Tıp eğitimini tamamladıktan sonra bu alandaki başarısından dolayı on altı yaşında bir tıp otoritesi olarak anılmaya başladı.
İbn Sina’nın hekimlik serüvenine bakacak olursak Samani Hükümdarı Nuh b. Mansur’un hastalanması sonucu saraya tedavi etmek üzere davet edildi. Uyguladığı tedavilerin başarılı olmasıyla saray hekimliğine getirildi ve çalışmalarına burada devam etti.
Samani Hükümdarlığı’nın yıkılması sonucu siyasi belirsizliklerden dolayı şehir değiştirmek durumunda kaldı. Horasan, İsfahan ve Rey onun hayatının son döneminde gittiği bazı şehirlerdendi. 1037 yılında gittiği son şehir olan Hemedan’da vefat etti.
İlk Keşifler
Hayatının büyük bir bölümünde hekimlik yapan İbn Sina, bunun yanında tıpta bazı deneysel çalışmalar da yürüttü. Şeker hastalığının idrardan alınacak bir numuneyle belirlenebileceğini söylediği bu uygulama günümüzde de devam etmektedir. İbn Sina, hastalıkların temelinde gözle görülemeyen mikropların olabileceğini iddia etti ve bunu tıp literatürüne ekledi.
Yaptığı önemli çalışmaların yanı sıra İbn Sina; kanser, hepatit, sarılık ve karaciğer hastalıkları gibi bazı hastalıkları da tanımladı. Gözün anatomisini inceledi ve tıbbi işlemlerde kullandığı bazı aletleri de yine kendisi tasarladı.
Tıbbın Kanunları
İbn Sina’nın eserlerine baktığımızda tıp alanında yedi yüzyıl okutulan ve temel kaynak olarak kabul edilen el-Kanun fi’t-tıb adlı eseri, Avrupa’da da uzun yıllar boyunca okutuldu. Temel tıp bilgilerini içeren eser beş kitaptan oluşur ve ilaç, hastalık ve tedavileri konu alır. Yazmış olduğu bu eser kendi dönemine kadar yazılan tıp eserlerinin çok ötesinde bir çalışma olmuş ve çağları aşmıştır.
İbn Sina; tıp ve felsefe başta olmak üzere astronomi, matematik ve fizik alanlarında da çalışmalar yaptı. Felsefeyi teorik felsefe ve pratik felsefe olmak üzere ikiye ayırdı ve oluşturduğu felsefe sistemiyle birçok filozofu etkiledi. On yedisi tıp alanında olmak üzere yüz altmışın üstünde eseri bulunur. Eserlerinin çoğu Latince’ye tercüme edildi ve Avrupa’daki bilginleri, çalışmaları ve fikirleriyle uzun yıllar boyunca etkiledi.
