İş Sözleşmesi Nedir? Türleri Nelerdir?

İş sözleşmesi nedir, ne işe yarar? Şekil şartı var mıdır? İş sözleşmesi türleri nelerdir? İş sözleşmeleri hakkında merak ettiğiniz her şeyi bu yazıda yanıtladık.

İş Sözleşmesi Nedir?

İş sözleşmesi, işçinin bağımlı olarak iş görmeyi, işverenin ise bu işin karşılığında ücret ödemeyi kabul etmesi ile oluşan sözleşmedir.

İş Sözleşmelerinde Uluslararası Standartlar

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve başka uluslararası kurumlar; iş sözleşmeleri ve tavsiye kararları alanında uluslararası standartlar belirler. Üye ülkelerdeki işçi, işveren ve hükümetlerin, bu standartlara uyması beklenir. ILO ve diğer kurumlar da bu yapıların bu standartlar uyması için çalışmalar yapar.
Üye ülkelerin de, yasama organları aracılığıyla iş sözleşmeleri hakkındaki uluslararası standartları uygulanması için bağlayıcı hükümler koyduğunu görürüz. İş sözleşmeleri ile tavsiye kararları, 1900’lerin başından itibaren karşılaştığımız birçok iş konusunu ilgilendirir.

İş Sözleşmesinin Özellikleri Nelerdir?

Bu özellikleri şöyle özetleyebiliriz:

• İş sözleşmesi, kanunda aksi söylenmedikçe özel bir şekle tabi değildir.
• Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmeleri yazılı olmak mecburiyetindedir.
• İş sözleşmeleri damga vergisi, resim ve harçtan muaftır.

İş Sözleşmesi Yazılı Değilse Ne Olur?

Yazılı olmayan sözleşmelerde işveren işçiye en geç iki ay içinde aşağıdaki bilgileri içeren bir yazılı belge vermek zorundadır. Bu belgeyi vermeyen işverene ceza uygulanır.

• Genel ve özel çalışma koşulları
• Günlük ya da haftalık çalışma süresi
• Ücret, varsa ücret ekleri
• Ücret ödeme zamanı
• Süresi belirli ise sözleşme süresi
• Fesih halinde tarafların uymak zorunda olduğu hükümler

İş Sözleşmesi Türleri Nelerdir?

İş sözleşmesi türleri şu şekildedir:

• Belirli süreli iş sözleşmesi
• Belirsiz süreli iş sözleşmesi
• Tam süreli iş sözleşmesi
• Kısmi süreli iş sözleşmesi
• Deneme süreli iş sözleşmesi

Belirli Süreli İş Sözleşmesi Nedir?

Belirli işlerde veya belli bir işin tamamlanıp belirli bir olgu meydana çıkarana kadar çalışılan, yani objektif koşullara bağlı olarak işveren ile işçi arasında yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesine belirli süreli iş sözleşmesi denir.

Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Özellikleri Nelerdir?

• Zincirleme olarak yapılamaz. Yapılırsa iş sözleşmesini belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüştürür. Esaslı nedene dayalıysa zincirleme bile olsa belirli süreli olarak kalmasında bir sakınca yoktur.
• Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçi, iş güvencesi hükümlerinden faydalanamaz.
• Belirli süreli iş sözleşmesi öngörülen süre bitince kendiliğinden sonlanır.
• Belirli süreli çalışan işçiye ödenecek ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatler, işçinin çalıştığı süreye orantılı olarak verilir.

Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Nedir?

İş ilişkisinin belirli bir süreye bağlı olarak yapılamadığı hallerde yapılan iş sözleşmesine belirsiz süreli iş sözleşmesi denir. Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan emsal işçiye göre farklı işlem uygulanamaz.

Tam Süreli İş Sözleşmesi Nedir?

İş kanunundaki genel iş sözleşmesi tam süreli iş sözleşmesidir.

Tam Sözleşmenin Özellikleri Nelerdir?

Tam sözleşmenin kısmi sözleşme gibi bir tanımı yoktur. Emsal işçi tanımlanırken, “iş yerinde aynı ya da benzeri işte tam süreli çalıştırılan işçi” ifadesi kullanılır. Kısacası bir sözleşme kısmi süreli değilse tam süreli olarak kabul edilebilir.

Kısmi Süreli İş Sözleşmesi Nedir?

İşçinin haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az olması durumunda imzalanan sözleşmeye kısmi süreli iş sözleşmesi denir.

Kısmi Süreli İş Sözleşmesinin Özellikleri Nelerdir?

Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçi, ayrımı haklı kılan bir neden yoksa sadece iş sözleşmesi kısmi süreli olduğu için tam süreli emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz.
Kısmi süreli çalışan işçinin ücret ve paraya dair bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.