Maryam Mirzakhani: Fields Madalyasını Kazanan Tek Kadın Matematikçi

Gerçek anlamda başarılı bir kadının hikayesi bu! Nedenini İranlı matematikçi Maryam Mirzakhani’yi daha yakından tanıdığınızda anlayacaksınız…

Henüz 40 yaşında hayata veda eden matematik dehası Maryam Mirzakhani, vakitsiz gelen ölümüyle tüm dünyayı yasa boğmuştu. 14 Temmuz 2017’de yaşamını yitiren başarılı kadının ardından hem politika hem de bilim dünyasının önde gelen insanları üzüntülerini dile getirmişti.

Hatta İran’da tabuların yıkılmasını sağlamış, ölüm haberi giyim konusunda katı kuralları olan ülkedeki gazetelerde Mirzakhani’nin başı açık fotoğraflarıyla birlikte yayımlanmıştı. Peki, henüz 40 yaşındayken meme kanserine yenik düşen başarılı kadının matematik hikayesi nasıl başladı? İşte İran’dan çıkıp tüm dünyanın takdirle alkışladığı Mirzakhani’nin öyküsü…

1.Maryam Mirzakhani kimdir?

3 Mayıs 1977’de Tahran, İran’da dünyaya gelmiş ve matematiğin Nobel’i olarak ifade edilen Fields madalyasını kazanan ilk kadın olmayı başarmıştır. Ve adını tüm dünyaya duyurmuş, 40 yaşında hayata veda etse de kısacık ömrüne sayısız başarı sığdıran bir kişilik olmuştur.

2.Maryam Mirzakhani’nin hayatı!

1977 doğumlu Mirzakhani, aslında matematiğe değil edebiyata meraklıymış. Hatta büyüyünce bir yazar olmak istiyor, hikayeler yaratmayı çok seviyormuş. Ailesinin üzerinde hiçbir zaman baskı kurmaya çalışmadığını belirten Maryam, ilkokul eğitiminin ardından üstün yetenekli çocukların kabule dildiği bir ortaokula başlamış. Ve buradayken hayatının dönüm noktası olacak matematik ilgisini keşfetmiş.

3.Başarılı kadına matematiği sevdiren kişi!

Elinden kitap düşürmeyen ve bulduğu her şeyi okumaya çalışan Maryam, ortaokula başladığında matematik konusunda öyle üstün başarı falan göstermemiş. Hatta bir öğretmeni onun matematiğe pek yeteneği olmadığı hususunda oldukça emin görünüyormuş. Ancak bir gün abisinin yol göstericiliği sayesinde matematiği sevmeye başladığını fark etmiş.

Çünkü abisi ona pratik bir çözüm yolu göstermiş ve Mirzakhani bunun karşısında kendi deyimiyle büyülenmiş. Sonrasında okuldaki matematik öğretmenin de değişmesiyle birlikte bu alanda ilerlemeye başlamış.

4.Uluslararası Matematik Olimpiyatları’na katılmak istiyoruz!

Okulda tanıştığı ve ömür boyu dostluk kurduğu arkadaşı Roya ile birlikte müdürün karşısına çıkarak “uluslararası matematik olimpiyatlarına katılmak istiyoruz” demişler. Okul müdürü bir müddet düşündükten sonra karşısında gördüğü öğrencilerin isteğine hayran kalarak gereken başvuruyu yapmış.

5.Maryam Mirzakhani ve Roya Beheshti’nin başarısı!

1994 yılında Maryam ile arkadaşı Roya olimpiyatlara katılmış ve inanılmaz bir başarı göstermişler. 6 testin beşinden tam puan alan Maryam 42 üzerinden 41 puan alarak altın madalyayı kazanmış. Roya da 35 puan alarak eve gümüş madalya ile dönmüş. Ve 1 sene sonra olimpiyatlara tekrar katılan Mirzakhani, bu kez tam puanla ikinci kez altın madalya kazanır.

6.Matematik hayatının odak noktası olur!

Öğrendikleri karşısında tutkusu daha da çok artan Maryam, üniversite eğitimini Tahran’da tamamlar. Ardından Amerika’ya yerleşir ve Harvard Üniversitesi’nde doktorasını yapar. 2004’le 2008 yılları arasında Clay Matematik Üniversitesi ve Princeton Üniversitesi’nde görev yapan Maryam, 2008’de Stanford Üniversitesi’nde profesör olur.

Burada; hiperbolik geometri, ergodik teori, simplektik geometri ve Teichmüller teorisi üzerine odaklanır. Yeri gelmişken, o sırada arkadaşı Roya’nın da Washington Üniversitesi’nde matematik profesörlüğüne başladığını ve görevine hala devam ettiğini belirtelim.

7.2014 yılında Fields madalyasını kazanarak bir ilke imza atar.

“Kolayca yılan biri değilimdir” diyen Mirzakhani 2014 yılında matematiğin Nobel’i sayılan Fields madalyası kazanan ilk kadın olmuş. Bu arada, Fields madalyasının 1936’dan bu yana 40 yaşın altındaki matematikçilere 4 yılda bir verildiğini ayrıca belirtelim.

8.Mirzakhani’nin başarısı tüm dünyada yankı uyandırır!

Çünkü bir kadının Fields madalyasını kazanacağı gün yıllardır beklenmektedir. Maryam’a ödülü veren jüri üyeleri de bu durumdan oldukça memnundur. Sonuçta; Mirzakhani kadınların üzerindeki cam tavanı kırarak büyük bir başarı elde etmiştir.

9.Genç yaşta gelen ölüm!

Evli ve bir kız çocuk annesi Maryam, 3 yıl önce yakalandığı meme kanseriyle uzun süredir mücadele ediyordu. Ancak kemiklere sıçrayan kansere karşı verdiği savaşı 15 Temmuz’da kaybetti. Ölüm haberi dünyanın dört bir yanındaki insanları üzen başarılı matematik dehası, bu dünyaya veda ederken bile bir tabuyu yıkmayı başarır.

10.Tabuları yıkan kadın!

Hem Fields ödülüyle hem de İran asıllı olmasıyla tabuları yıkan başarılı kadın matematikçi, tarihe adını yazdırmayı başarmıştır.

Neticede, onun hayat hikayesiyle hayallerini gerçeğe dönüştürmek isteyen herkese ilham vermesini diliyor, öyküsünü sizinle paylaşma vesilesiyle Mirzakhani’yi saygıyla anıyoruz.