Herhangi bir işyeri açarak kendi kurduğu şirkette kendi adına çalışmak isteyen birçok kişi vardır. Bu şekilde bir şirket açmak isteyen kişilerin önünde birkaç farklı yol vardır. Kendi şirketini açarak kendisi adına iş yapmak isteyen kişilerin izleyebileceği bu yollar; şahıs şirketi, limited şirket ve anonim şirket olarak gösterilebilir. Bu üç farklı şirket türü farklı vergi oranlarına avantajlara ve dezavantajlara sahiptir.
Bu yazıda, şahıs şirketlerini vergisel yönden inceleyeceğiz. Bu sayede şahıs şirketinin maliyetler açısından size uygun olup olmayacağını anlamanız daha kolay olacaktır.
İçindekiler
Şahıs Şirketi Nedir?
Ortaklarının sorumluluklarının sınırının olmadığı ve kanunen tüzel kişiliğe sahip olan şirketler şahıs şirketi olarak adlandırılır.
Şahıs şirketleri az sayıda ortak ile ya da tek kişi tarafından kurulabilen şirketlerdir. Şahıs şirketleri, belirli sayıdaki kişilerin ortak ekonomik beklentiler ve çıkarlar ile kurdukları şirketlerdir. Şahıs şirketlerinde ortaklar gerçek kişiler olarak tanımlanır ve şirkete ait borçlardan tüm mal varlıkları ile sorumlu tutulurlar.
Şahıs şirketlerinde alınan sorumluluklar, kişisel olarak kabul edilir. Şahıs şirketlerinde ortaklıklar zor devredilir. Ortaklar birinin kendi ortaklık payını devretmek ya da satmak istemesi halinde diğer ortakların onayını almak durumunda kalır ve herhangi bir ortağın onay vermemesi halinde devir ya da satım işlemi gerçekleştirilemez.
Şahıs Şirketi Tipleri Nelerdir?
Türk Ticaret Kanunu’nun belirttiği üzere üç tip şahıs şirketi bulunur. Bu üç tip şirket;
- Adi şirket,
- Kolektif şirket,
- Komandit şirket olarak adlandırılır.
Şahıs Şirketi Kuracak Kişilerin Ödeyeceği Vergiler Nelerdir?
Şahıs şirketlerinin tek kişi veya belirli sayıdaki ortaklar tarafından kurulan şirketler olduğunu yazmıştık. Şahıs şirketleriyle kurulan işletmelerde tek bir adres yeterli olmaktadır. Nispeten diğer şirketlere göre daha kolay kurulup kapatılabildiği için girişimciler arasında oldukça yaygın bir şirket türüdür. Şahıs şirketlerinin vergi maliyetleri de gelirleri arttıkça çoğalır. Şahıs şirketlerinin vergi yükümlülükleri temelde şu şekildedir:
- Gelir Vergisi / Geçici Vergi
- Katma Değer Vergisi (KDV)
- Muhtasar Beyanname (Stopaj vergisi)
Gelir Vergisi
Şahıs şirketleri diğer birçok şirket türü gibi gelir vergisi ödemekle yükümlüdür. Şahıs şirketlerinin her sene 25 Mart gününe kadar bir önceki yıla ait olan kar-zarar durumunu gelir vergisi beyannamesi ile bildirerek tahakkuk ettirme zorunluluğu vardır.
Bu şekilde yıllık ödemesi yapılan Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi’nde ödenecek olan verginin miktarı, yüzde 15’ten başlayarak yüzde 35’e kadar yükselen artan oranlı dilime göre hesaplanır.
İlk taksiti Mart ayında yatırılan Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi’nin ikinci taksiti Temmuz ayı sonuna kadar yatırılmalıdır.
Gelir Vergisi’nin gelir miktarına göre dilimleri 2023 yılı için şu şekildedir:
- 32.000 TL’ye kadar ödenmesi gereken oran için: % 15
- 70.000 TL’nin 32.000 TL’si için 4.800 TL, fazlası için: % 20
- 250.000 TL’nin 70.000 TL’si için 12.400, fazlası için: %27
- 880.000 TL’nin 250.000 TL’si için 61.000, fazlası için %35
- 880.000 TL’nin 880.000 TL’si için 281.500 TL, fazlası için %40
2024 yılı için dilimler kesinleştiğinde, yazımızda güncellenecektir.
Gelir Vergisi’nden muaf olunabilecek bazı durumlar vardır. Devlet 29 yaşın altındaki kişilere 29 Yaş Altı Genç Girişimciler Desteği ile teşvik verir, genç girişimci vergi muafiyeti uygulanır. Bu şekilde genç girişimciler 3 vergilendirme dönemi boyunca 75 bin TL’ye kadar olan gelirler için Gelir Vergisi’nden muaf olabilir.
Geçici Vergi
Geçici Vergi ise gelir vergisinin dönem içerisinde beyan edilmesidir. Bu vergi türü gelir-gider arasındaki fark üzerinden 3 aylık dönemlerde kümüle hesaplanır.
Hesaplama sonucunda herhangi bir vergi çıkmaması durumunda şahıs şirketi damga vergisi ödemelidir.
Şubat, Mayıs, Ağustos ve Kasım aylarının 17. gününde ödenmektedir.
Katma Değer Vergisi (KDV)
Birçok şirket türü gibi şahıs şirketlerinin de geçici ve gelir vergisiyle birlikte ödemesi gereken bir diğer vergi, katma değer vergisidir.
KDV için ödenmesi gereken tutarın hesaplaması şu şekilde yapılır:
- Ödemeniz gereken KDV miktarı sattığınız ürün veya hizmetlerin KDV’si ile aldığınız ürün veya hizmetlerin KDV’si arasındaki farktır.
- Her ayın 26’sında ödenmesi gerekir ve aylık olarak hesaplanmalıdır.
- Şahıs şirketleri, Damga Vergisi’ni herhangi bir KDV çıkmasa bile ödemelidir.
Muhtasar Beyanname
Şahıs şirketlerinin ödemesi gereken bir diğer vergi kalemi ise muhtasar beyannamedir. Muhtasar beyanname, 10 kişiden az çalışanınız varsa 3 ayda bir, 10 kişiden fazla çalışanınız varsa her ay verilir.
Çalışanların gelir vergileri gibi sayılarak beyan edilen kira stopajı, mali müşavir makbuzu stopajı muhtasar beyannamede yer alır.
Kira stopajı, şahıs şirketlerinin kiralık işyeri veya ofisi olması durumunda geçerlidir. Kiracı şahıs şirketleri iş yeri kirasının yüzde 10’unu stopaj olarak öder. Kira stopajının oranı dönem dönem değişebilse de aylık olarak hesaplanan ve her üç ayda ödenen bir kalemdir. Buna ek olarak şahıs şirketlerinde şirket sahibi kendi adına Bağ-Kur primi ödemelidir. Bağ-Kur primi de aylık 1055,36 TL’dir. 2024 yilinda bu tutarin 4.100 TL olarak uygulanmasi bekleniyor.
