Ticaret Kanunu ile vergi kanunları, her işletmenin tutması gereken ticari defterler olduğunu söyler. Tutulmaması halinde cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalınabildiği için her şirketin hangi defteri tutması gerektiğini bilmesi lazım.
Bu yazıda şirketlerin hangi defterleri tutması gerektiğini anlattık.
İçindekiler
Kanunlara göre Tutulması Gereken Ticari Defterler
Ticaret kanunları ve/veya vergi kanunları kapsamında tutulması gereken defterler şöyle:
| Defter Türü | Ticaret Kanunları | Vergi Kanunları |
| Yevmiye defteri | X | X |
| Defter-i kebir | X | X |
| Envanter defteri | X | X |
| Ortaklar pay defteri | X | |
| Yönetim kurulu karar defteri | X | |
| Genel kurul toplantı ve müzakere defteri | X | |
| Damga vergisi defteri | X |
Resmi defterler, içerdikleri bilgilerle hem kanun nezdinde sorumlulukları azaltır hem de şirket içi uyuşmazlıkları çözer. Peki bu defterlerin adları ve özellikleri nelerdir?
Yevmiye Defteri
En popüler ticari defterdir.
- İşletmenin bütün muhasebe kayıtlarını gösterir.
- Vergi denetimleri ile ticari mahkemelerde ilk başvurulan defterdir.
- Ay ya da dönem sonunda verilen beyannamelerle uyumlu olmalıdır.
- A4 sayfa formatındadır, 100 ve katları sayfa sayısı vardır.
- e-Defter uygulaması ile elektronik olarak da tutulur.
Defter-i Kebir
Yevmiye defteri gibi muhasebe kayıtlarını tutsa da farklı bir düzeni vardır. Yevmiye defteri, kayıtları muhasebe kaydı gibi ayrı gösterirken; defter-i kebirde hesap bazında gruplandırma ile karşılaşırız.
A4 sayfa formatındadır, 100 ve katları sayfa sayısına sahiptir.
e-Defter uygulaması ile elektronik olarak da tutulur.
Envanter Defteri
Sayılabilen tüm varlıkların kaydedildiği defterdir. (Stoklar, demirbaşlar, alınan çek dökümleri, verilen çek dökümleri, kasa sayımları vs.)
Defter görünümündedir.
20-80 arası sayfa sayısına sahiptir.
Ortaklar Pay Defteri
Şirket hissedarlarının, hisse sayılarının ve hisselerin kaydının tutulduğu defterdir.
- Hisse alım satımlarını, sermaye artışlarını ve devirleri kapsar.
- Tarih ve açıklama elle girilir.
- Mümkünse ilgili ortağın imzası alınır.
Yönetim Kurulu Karar Defteri
Yönetim kurulu kararlarını kaydeder.
- Uyuşmazlık halinde çözüm sunar.
- Noterden tasdik ettirilir.
Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
Şirket ortaklarının yılda en az 1 defa genel kurulda aldığı kararları içerir.
Toplantı detayları (ortakların davet edilme zamanı ile biçimi, genel kurul gündemi, toplantıda olanlar, kararlar) bu deftere not edilir.
Damga Vergisi Defteri
Sözleşmeler üzerinden hesaplanan damga vergisi bu deftere kaydedilir.
Defterdeki tutarlar ay sonunda Damga Vergisi Beyannamesi ile vergi dairesine ödenir.
Diğer Resmi Defter Türleri Nelerdir?
Yukarıda saydığımız defterlerin dışında kalan defterlerdir. Anonim şirketi veya limited şirketi olmayanlar, bu defterleri tutmak zorunda değildir.
- Çiftçi İşletme Defteri
- İmalat ve istihsal vergisi defterleri (Basit istihsal vergisi defteri dahil)
- Nakliyat vergisi defteri
- Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri
- Serbest meslek kazanç defteri
Ticari Defter Saklama Süresi Nedir?
Ticari defterler, Ticaret Kanunu’na göre 10 yıl, Vergi Kanunu’na göre 5 yıl saklanmalıdır.
Resmi defterleri 10 yıl boyunca saklamak en idealidir.
Ticari Defter Onayı Ne Demektir?
Defterlerin noterde onaylatılması gerekir. Noter, her sayfaya kaşe ve mühür basar.
Yıl sonu defter tasdik ücreti aşağıdaki kalemlerden oluşur:
- Noter açılış, ara tasdik ve kapanış tasdik bedeli
- Varsa ek tasdik bedeli
- Ticaret sicil tasdikname ücreti
- Kırtasiye ücreti
- Mali müşavir hizmet bedeli
