İçindekiler
İş Göremezlik Nedir?
İş göremezlik; sigortalı bir çalışanın hastalık geçirmesi, iş kazasına uğraması ve analık hâllerinde, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş hekim veya sağlık kurulunun vermiş olduğu raporlarda belirtilen istirahat sürelerince geçici olarak iş görememe hâline verilen isimdir.
İş Göremezlik Ödeneği Nedir?
İş göremezlik ödeneği, sigortalı olarak çalışanların; iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde gelir kaybına uğramamaları için SGK tarafından ödenen parasal yardımdır.
Bununla birlikte, Sosyal Güvenlik Kurumu ile iş yerleri arasında mahsuplaşma protokolü düzenlenebilir. Çalışanın raporlu olduğu süre boyunca ücreti eksiksiz olarak işveren tarafından ödenir. Ardından, SGK tarafından çalışana ödenecek Geçici İş Göremezlik ödeneğinin SGK tarafından tahsil edilecek prim borçlarından mahsup edilmesi sağlanır. Buna ilişkin düzenleme ise 5510 sayılı Kanun’un 18’inci maddesinin altıncı fıkrasında şu şekilde yer almaktadır; “Geçici iş göremezlik ödenekleri toplu iş sözleşmesi yapılan iş yerleri ile kamu idarelerinin işverenleri tarafından Kurumca belirlenen usul ve esaslara göre Kurum adına sigortalılara ödenerek, daha sonra Kurum ile mahsuplaşmak suretiyle tahsil edilebilir.”
İş Göremezlik Ödeneği Almanın Şartları Nelerdir?
Çalışanın geçici iş göremezlik ödeneği alabilmesi için aşağıda belirtilen şartları sağlaması gerekmektedir:
- Hastalık, meslek hastalığı, analık ve iş kazası nedeniyle iş göremez durumda olduğunu belirten sigortalı, bu durumu Sosyal Güvenlik Kurumu’nca yetki verilmiş olan doktorlardan veya sağlık kurullarınca verilen sağlık raporu ile bildirmelidir.
- Geçici iş göremezlik ödemesi başvurusunda bulunan sigortalının rapor tarihinden önceki 90 gün boyunca SGK priminin ödenmiş olması gerekir. İş kazası nedeniyle yapılan başvurularda bu koşul aranmaz.
İş Göremezlik Ödeneği Nasıl ve Ne Zaman Alınır?
SGK’ya göre; “4/a sigortalılarının istirahatli olduğu dönemde iş yerinde çalışıp çalışmadığının işverenlerince Kuruma elektronik ortamda bildirilmesi gerekmektedir. Ancak 4/a sigortalılarının geçici iş göremezlik ödeneklerini alabilmeleri için iş yerinde çalışmadıklarına dair işverenlerince bildirimde bulunulması şartı aranmaz. Bildirim süresi geçtikten sonra bildirimin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın sigortalının geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir. İstirahatin bitim tarihi itibarıyla gerekli işlemler yapılarak sigortalının hak ettiği geçici iş göremezlik ödeneği anlaşmalı bankanın herhangi bir şubesinden çekilebilecek şekilde hesaba aktarılır.”
SGK, sigortalı çalışana geçici iş göremezlik ödemesini, raporun 3. günü itibarıyla yapmaya başlar. Raporun ilk 2 günlük ücretinin çalışanın işvereni tarafından ödeneceğine dair yasada herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Bununla birlikte; iş kazası nedeniyle rapor alan sigortalı çalışanlara Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından her bir iş günü için ödeme yapılır. Aynı zamanda bu çalışanlar için 30 günlük prim yatırma şartı ve geriye doğru 90 günlük çalışma şartı da aranmamaktadır.
Geçici İş Göremezlik Ödeneği Nasıl Hesaplanır?
Geçici iş göremezlik ödeneği, raporun alındığı tarihten önceki son 12 aydaki son 3 aylık prime esas kazanç toplamının, yine son 3 ayın prim ödeme gün sayısına bölünmesiyle hesaplanır. İş kazalarında rapor süresinin tamamı için ödeme sağlanırken hastalıklarda ilk iki günlük kısmına ödeme yapılmamaktadır.
Örnekle açıklayacak olursak:
Sigortalı bir çalışanın aylık brüt maaşının / prime esas kazancının 10.000,00 TL, prim ödeme gün sayısının da 90 gün olduğunu varsayalım. Bu durumda;
10.000,00 × 3 = 30.000,00 TL (3 Aylık prime esas kazanç)
30.000,00 / 90 = 333 TL (Günlük prime esas kazanç)
Bu durumda sigortalı çalışanın günlük iş göremezlik ödeneği şu şekilde hesaplanır:
Yatarak tedavi ödemesi: 333 / 2 = 166,50 TL (Günlük)
Ayakta tedavi ödemesi: 333 / 3 = 111,00 TL (Günlük)
Bilgilendirme Metni!
Bu makalede yer alan içerikler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup Fatih Semizğlu’a ait bir hizmettir. Kaynak gösterilmeden iktibas edilemez. Makalenin hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmiş olmakla birlikte; işbu genel çerçevede bilgi veren ve yorum içerebilen makaledeki bilgilerin yanlışlık veya eksikliklerinden kaynaklanabilecek hiçbir sorumluluğu kabul etmemekte olup bu bilgilerin güvenilirliği nedeniyle oluşabilecek herhangi bir zarardan sorumlu tutulamaz
