Sözleşme Nasıl İncelenir ?

Şirketiniz için imzalayacağınız sözleşmeleri hukuk ve mali danışmanların görüşlerini almadan imzalamak işiniz ile ilgili alabileceğiniz en büyük riskler arasında.

Maddi imkanlar nedeni ile zaman zaman bu şekilde ilerlenmesi gerektiğini bilsem de eğer ayırabileceğiniz veya başka bir kalemden aktarabileceğiniz bir bütçe var ise mutlaka sözleşmenizi imzalamadan bir avukata göndermenizi öneririm.

Şirket bütçesi pek müsait değil ise zaten müşavirlik firması ile çalışıldığı için en azından mali tarafın ön kontrolünün yapılabilmesi için müşavirlik firmasına gönderilmesi iyi olabilir.

Bu yazıda yaşadığım, gözlemlediğim tecrübelere istinaden sözleşme imzalamadan aklınızın bir kenarında olması gereken 8 Konuyu sizlere aktarmak istedim.

Ama şüphesiz ki en önemli edindiğim tecrübe; Hak edilenin değil müzakere edilenin alındığı..

1-Sözleşmenin Cezai Şart Maddesindeki Tutarlar Ne Kadar ?

İlk konu sözleşmeden kaynaklanan sorumlulukların getirilmemesi durumunda karşı tarafa yüklemek istediğiniz cezai şart tutarının çok yüksek belirlenmesi konusu.

Bu maddeyi yazarken aslında bir anlamda caydırıcı ve korkutucu bir madde olmasını istiyor ve bu sayede alacağınız hizmet veya ürün ile ilgili bir problem yaşanmamasını istiyor olabilirsiniz ama yüksek bir cezai şart belirlerseniz sözleşmenin damga vergisini de o tutar üzerinden ödemeniz gerekiyor.

Sözleşme imzalandığı anda ödemeseniz de dava, icra vb. noktalarda ödemek zorunda kalıyorsunuz. Karşı tarafı caydırmak için konulan madde yüksek damga vergisi nedeni ile sizin için caydırıcı oluyor.

Burada damga vergisi ödememek için bir imkan var. Cezaların ayrı bir kağıtta düzenlenmesi.

488 sayılı Kanunun 6 ncı maddesine göre asıl akit ve işlemle birlikte aynı kağıtta yer verilen pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin yaptırımı olarak belirlenen taahhütlere yer verilmesi durumunda damga vergisinin asıl akit konusu işlem üzerinden alınacağı, sözleşmenin yaptırımı olarak belirlenen taahhütlerin ayrı bir kağıtta düzenlenmesi ve başlı başına bir sözleşmeye konu olması durumunda damga vergisine konu teşkil edeceği hususları dikkate alındığında, cezai şart tutarı dışında belli parayı ihtiva eden taahhüt içermeyen “Gizlilik Taahhüdü (Taahhütname)” başlıklı kağıdın damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

2-Sözleşmenin Ekinde Tarafların Yetkili Olduğunu Gösteren Dökümanlar Var mı ?

Bence sözleşmenin sonunda ekler kısmında mutlaka o sözleşmede imzası olanların yetkili olduğuna dair imza sirküleri ve güncel yetki belgesini isteyin ve istediğiniz dökümanları ticaret odasının sayfasından kontrol ettirin.

• Bir keresinde bir Banka bile şirketin görev dağılımında A Grubu ve B Grubu olarak yetki dağılımı yapılmış olmasına rağmen hatalı işlem yapmıştı.
• Size teklifi veren firma ile sözleşmedeki firmanın unvanının birebir aynı olduğunu kontrol etmenizde de fayda var.

Ayrıca sözleşmenin sonuna aşağıdaki şekilde bir sözleşme özeti şık oluyor.

3-İhtilaf Durumunda Görevli Mahkemenin Neresi Olduğuna Baktınız mı ?

Özellikle yurt dışı ile yapılan sözleşmelerde ihtilaf durumunda görevli mahkemenin Türkiye sınırları içinde olmasına dikkat etmenizi öneririm.

Bu süreçte yurt dışına mal veya hizmet satma sevinci ile sözleşmeye pek bakılmıyor ama ürünler gidip, para gelmeyince dava açmak için ilgili ülkenin kanunlarını bilen avukat bulmanın da pek kolay olmadığını bazı mükelleflerimizde gözlemlemiştim. Covid zamanı bez maske satan tekstil firmalarının birinde de oldu maalesef.

Sonra o avukat bulundu ama sözleşme imzalarken çalışılsaydı ödenecek tutarın 3 katı tutar ödenerek 🙂 O yüzden başta kaçtığınız maliyetin bu şekilde dönebileceği hususunu da unutmamanızı öneririm.

4-Sözleşmenin Ne Zaman ve Nasıl Bittiği Maddesine Baktınız mı ?

Bir keresinde bir sözleşmede “sözleşmenin sona ermesine en az 30 gün kala yenilenmeyeceğine dair taraflardan resmi şekilde bildirim gelmediği takdirde sözleşme aynı şartlarda 2 sene daha uzar” metninin gözden kaçması nedeni ile ilgili danışmana 2 sene daha hizmet alınmamasına rağmen ücret ödenmişti.

O yüzden sözleşmenin fesih, uzama, yenileme vb. maddelerine mutlaka bakıp, bir excelde takip edip, sona erme veya yenileme sürelerine ileri tarihli mail göndermenizi öneririm.

5-Sözleşmeyi imzaladınız ama sözleşme başladı mı biliyor musunuz ?

Bu da başımıza geldiği için yazıyorum 🙂 Sözleşmenin içinde imza tarihi başka sözleşmenin yürürlüğe girme tarihi başkaymış. Sağ olsun taşeron inşaata başladı, başlayacak derken bir öğrendik ki daha sözleşmede kendisine imalatı yapması için verdiğimiz süre başlamamış..

6-Sözleşmeyi imzalamadan önce (son kez) sözleşmenin sizin üzerinde çalıştığınız olan sözleşme olduğunu kontrol ettiniz mi ?

Karşı tarafın Vatandaş olduğu özellikle kentsel dönüşüm kapsamında kat karşılığı sözleşmelerde art niyetli müteahhit firmalar tarafından insanlara anlatılan, vaat edilen sözler ile imzalanan sözleşmenin birbirini doğrulamadığını görmüştüm. Sonra BBC Türkçe’de haber oldu diye hatırlıyorum.

Karşı taraf ile aranızda bir problem olduğunda önemli olan ağızdan çıkan sözler değil imzaladığınız o kağıtlar.

O yüzden eğer sözleşme noterde yapılacaksa bile imzalamadan önce oturup sizin “uygundur” dediğiniz sözleşmenin aynısı mı değil mi bakmanız gerekli.

Fiziksel imza atmadan önce zaten word’de hep burayı kullanın.

Tabii ki bütün müteahhitler değil ama bazıları özellikle Göztepe’de kentsel dönüşüm kapsamında vatandaşa bu şekilde son dakika golleri atmadılar değil.

• Sözleşmede firma unvanın değiştirilmesi,
• Teminat maddesinin değiştirilmesi, Günlük 10.000 TL cezai şart bir anda 100 TL ye düşmüş mü ?
• Adresin değiştirilerek tebliğ yapılamayacak bir ülke seçilmesi.Arnavutluk’a yapılması zor sanırım, orayı yazıyorlar genelde.

Islak imzalanacak sözleşmenin en son sizin yazıcınızdan çıkması daha iyi olabilir.

Bir çok hukukçuya göre sözleşmenin her sayfasının imzalanması gerekli, paraf değil. Kaşe konusunda ise farklı görüşler var. Ama siz en azından son sayfaya kaşenizi de vurun.

Bir de taraf sayısı kadar sözleşme bastırmanızı öneririm.Eskiden nüshaya göre damga vergisi artıyordu. Artık kanun değişti, o yüzden 2 nüsha yaptınız diye çarpı 2 damga vergisi ödemenize de gerek bulunmuyor.

7-Sözleşme Dışı Yerlere Atıf

Uzun yıllardır bir iş kültürü oluşturmuş ve bunu tedarikçilerinden de bekleyen büyük firmaların sözleşmelerinde zaman zaman görüyorum ve takdir ediyorum.

Durum şu; sözleşmenin bir yerinde etik kurallar başlığı altında “..internet sitemizde yer alan etik kurallar bu sözleşmenin ayrılmaz parçasıdır. İhlali durumunda sözleşmeye aykırılık olarak kabul edilecektir” benzeri açıklamalar oluyor.

Sözleşmenizde böyle bir madde var ise en azından ilgili sayfaya girip bakmanızı, hatta çıktı alıp saklamanızı öneririm.

8-Mail, Whatsapp yazışmaları delil olarak kabul edilecek mi ?

Karşı taraf ile iletişimi mail üzerinden gerçekleştirecekseniz sözleşmenize de bu hususu mutlaka eklemenizi öneriyorum. Bu konuda tereddütler olsa da zaman damgası vb. konular ile beraber kullanıldığında ve özellikle kep adresiniz var ise faydalı olduğunu gördüm.

Taraflar arasında ve tarafların yetkililerince yapılan telefon görüşmeleri, e-posta, SMS, WhatsApp gibi elektronik yazışma kayıtları, kanunen geçerli delil sayılarak, usul hukuku bağlamında kesin ve bağlayıcı delil olarak kabul edilmiştir.